Το χωριό μου (ένα από τα πολλά δηλαδή)

Η φαμίλια μου (και από τις δύο μεριές) είχε πάντα το κουσούρι να μετακινείται, άλλοτε ηθελημένα και άλλοτε με το ζόρι. Έτσι, όταν η οικογένεια του πατέρα μου έφυγε από την Μικρά Ασία πήγαν και εγκαταστάθηκαν στην Κρήτη και έζησαν για χρόνια σε ένα χωριουδάκι ονόματι Αγία Σεμνή. Μην περιμένετε και πολλά πράγματα. Καμμιά δεκαριά σπιτάκια που αφέθηκαν σταδιακά για χάρη του μεγαλύτερου χωριού εκεί δίπλα.

Αγία Σεμνή

Στα δεξιά το πρώην καφενείο

Και το δικό μας το σπιτάκι...

"Έχω μια αλοιφή που θα στο κάνει καινούργιο!"

Η εκκλησία καλοσυντηρημένη

Και μια καλλιτεχνία!

Πλέον δύο οικογένειες έχουν επιστρέψει στο χωριό, ας ελπίσουμε να ακολουθήσουν κι άλλες!

Εδώ είμαστε:

View Agia Semni in a larger map

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

Στα χωριά των Γιουρούκων

Πριν από αρκετούς μήνες διάβασα αυτό το μικρό άρθρο το οποίο μου τράβηξε το ενδιαφέρον:

http://doumbia-istoria.blogspot.com/2010/04/blog-post_25.html

Η ύπαρξη εγκαταλελειμένων χωριών τόσο κοντά στη Θεσσαλονίκη ήταν το ιδανικό έναυσμα για μια ωραία καλοκαιρινή βόλτα! Έτσι, η προηγούμενη Κυριακή μας βρήκε να ανηφορίζουμε από τον Περιστερώνα προς τον μικρό οικισμό Πλατεία. Οι στροφές του δρόμου πολλές αλλά η θέα από ψηλά προς τη λίμνη Βόλβη μας αποζημίωνε.

Φτάσαμε στην Πλατεία. Λίγα σπίτια, αποκομμένα από κάθε άλλο οικισμό, άσφαλτος δεν φτάνει ακόμη ως εκεί αλλά το χωριό δείχνει απρόσμενα ζωντανό! Συνεχίζουμε στο δρόμο και πλέον κατηφορίζουμε προς Ζαγκλιβέρι. Είχα βάλει σημάδι ένα κτίριο από το Google Earth. Όταν το βρίσκαμε θα έπρεπε να στρίψουμε αριστερά σε διασταύρωση για να βγούμε στα χαλάσματα. Θες όμως η ομορφιά του τοπίου, θες η ευχάριστη κουβέντα, ξεχαστήκαμε και τη χάσαμε. 

Λιβάδια μετά την Πλατεία

Plan B λοιπόν! Επίσκεψη στην όμορφη πλατεία στο Ζαγκλιβέρι, αραλίκι κάτω από τον πλάτανο και καφεδάκι. Εκεί βρήκαμε κόσμο να ρωτήσουμε και να μας δώσουν οδηγίες για το πώς θα βγούμε στο Κιζιλί. Μας είπαν να βρούμε τη διασταύρωση προς το χωριό Αδάμ και να πάμε αριστερά μέσα στα χωράφια. Στο σημείο που ο αγροτικός σχηματίζει ένα Τ, φεύγουμε δεξιά και συνεχίζουμε μέχρι να βρούμε τα χαλάσματα μετά από 5 λεπτά περίπου.

Κιζιλί

Κιζιλί

Το Κιζιλί, όπως και τα υπόλοιπα χωριά της περιοχής, πρωτοκατοικήθηκαν από Γιουρούκους (Yörük) νομάδες που εξαπλώθηκαν από την Ανατολία προς τα νότια Βαλκάνια τον 15ο αιώνα. Οι κάτοικοί του αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν με την ανταλλαγή των πληθυσμών και στη θέση τους εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από την ανατολική Θράκη, ενώ το χωριό μετονομάστηκε σε Παρθένιο. Δυστυχώς και οι νέοι του κάτοικοι το άφησαν σταδιακά μετά τα μισά του προηγούμενου αιώνα για να κατεβούν στον κάμπο. 

Μετά την επίσκεψή μας στο Κιζιλί, σειρά είχε άλλο ένα χωριό της περιοχής, με την ίδια ιστορία: το Σουφλαρί (μετέπειτα Αγγελοχώρι), το οποίο συναντάμε πάνω στο δρόμο πηγαίνοντας προς τη Νέα Απολλωνία.

Σουφλαρί

Σουφλαρί

Κι εδώ τα σπίτια βρίσκονται διασκορπισμένα στους λόφους της περιοχής και δεν πρόκειται για χωριό με την κλασική του έννοια αλλά για οικισμό. Συνολικά τα χωριά των Γιουρούκων φαίνεται ότι βρίσκονταν μέσα στο τρίγωνο που σχηματίζουν η Πλατεία (πρώην Αλανλή), το Ζαγκλιβέρι και η Νέα Απολλωνία. Σίγουρα θα επιστρέψω σύντομα για περισσότερη επιτόπια έρευνα!

Τα χωριά στον χάρτη:

View Yoruk villages in a larger map

Το χωριό του Μεχμέτ

Λίγες μέρες πριν την Πρωτοχρονιά πεταχτήκαμε μια βόλτα μέχρι την Καβάλα. Η τελευταία φορά που είχα πάει ήταν πριν χρόνια και θυμόμουν ακόμη πόσο μου είχε αρέσει. Κάναμε τη βόλτα μας στην πόλη και κατά το μεσημέρι βρεθήκαμε στην περιοχή της Ελευθερούπολης περιμένοντας ένα φίλο να πάμε για φαγητό.

Μου πρότεινε μέχρι να μας συναντήσει να πάρουμε το δρόμο που οδηγεί στο χιονοδρομικό του Παγγαίου για να κάνουμε λίγο χάζι. Σ'εκείνο το δρόμο λοιπόν, πλάι σε ένα μοναστήρι, αντικρύσαμε τα ερείπια από το χωριό Παλιό Χορτοκόπι. Αφήσαμε το αμάξι, πήραμε τις φωτογραφικές και ξεκινήσαμε τη βόλτα μας στο εγκαταλελειμένο χωριό.

Σπίτι στο Παλιό Χορτοκόπι

Ερείπια στο Παλιό Χορτοκόπι

Ερείπια στο Παλιό Χορτοκόπι

Όταν επιστρέψαμε το βράδυ στο σπίτι, έκανα μια έρευνα για το χωριό. Το Παλιό Χορτοκόπι ονομαζόταν παλιότερα Δράνοβα και κατοικούταν από Τούρκους που αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923. Αμέσως μετά στο χωριό εγκαταστάθηκαν Πόντιοι που έφυγαν από το δικό τους χωριό, το Χορτοκόπι του Πόντου. Ο οικισμός τελικά εγκαταλείφθηκε στη δεκαετία του '50 καθώς οι κάτοικοι ίδρυσαν το Νέο Χορτοκόπι στον κάμπο ανατολικά του Παγγαίου.

Έχοντας τις φωτογραφίες και τις πληροφορίες για την ιστορία του χωριού στα χέρια μου, τις δημοσίευσα στον λογαριασμό Flickr που έχω. Δεν πέρασαν παρά 3-4 ημέρες όταν είχα την πρώτη μου επικοινωνία στο Facebook από τον Μεχμέτ. Μου έγραψε ότι το ερειπωμένο χωριό που συνάντησα ήταν το χωριό των παππούδων του και μου ζητούσε να του στείλω όσο υλικό είχα στην κατοχή μου.

Κάπου εκεί ξεκίνησε η επικοινωνία μου μαζί του. Μου έδειξε φωτογραφίες από το χωριό που ζει τώρα η οικογένειά του, από τα παλιά σπίτια Ελλήνων, Αρμενίων και Εβραίων που διατηρούνται ακόμη εκεί, και τη ζωή στο χωριό όπως ήταν τότε. Του είπα και για την καταγωγή της δικής μου οικογένειας από ένα χωριό κοντά στην Προύσα και συζητήσαμε για τις δυστυχίες των ανθρώπων όταν κάποια στιγμή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.

Όμορφη αλλά και πικρή μαζί η γνωριμία μου με τον Μεχμέτ. Ποιός ξέρει; Ίσως σε ένα από αυτά τα σπίτια κάποτε ζούσε ο παππούς του...

Ερειπωμένο σπίτι στο Παλιό Χορτοκόπι

Ερειπωμένο σπίτι στο Παλιό Χορτοκόπι

Η τοποθεσία του χωριού στο χάρτη:

View Παλιό Χορτοκόπι in a larger map

Πηγή: http://www.hortokopi.gr/pdf-files/Sabbas%20Mavridis.pdf